นิยามของการรักษาภาวะมีบุตรยาก 3 แบบ
• แบบฉีดอสุจิเข้าโพรงมดลูก (IUI: Intra Uterine Insemination)
เป็นวิธีการรักษาเริ่มต้น ในกรณีที่สามีมีปัญหาเกี่ยวกับคุณภาพของตัวอสุจิที่ไม่รุนแรงนัก โดยที่แพทย์พิจารณาแล้วเห็นว่า IUI น่าจะให้ผลได้ดี หรืออาจใช้เป็นการรักษาต่อเนื่องในกรณีที่เคยใช้วิธีการร่วมเพศเองมาก่อนแล้วไม่ได้ผล และคู่สมรสยังไม่พร้อมที่จะข้ามไปใช้แบบอื่นที่ยุ่งยากและราคาแพง หลักการของ IUI คือการเตรียมอสุจิให้เข้มข้นและแข็งแรง แล้วนำไปใส่ในโพรงมดลูกเพื่อ “ย่นระยะทาง” ที่อสุจิจะต้องเดินทางไปผสมกับไข่ โดยแทนที่อสุจิจะต้องเริ่มต้นว่ายจากจุดเริ่มต้นในช่องคลอดในภาวะปกติของการร่วมเพศเอง ก็เปลี่ยนจุดเริ่มต้นมาเป็นในโพรงมดลูกแทน เท่ากับ “ย่นระยะทาง” ไปเป็นครึ่งหนึ่ง วิธีการนี้ส่งผลให้คุณภาพและปริมาณของอสุจิตอนที่เจอกับไข่ที่ส่วนปลายของท่อนำไข่ อยู่ในเกณฑ์ที่ดีกว่า และสามารถเพิ่มอัตราการตั้งครรภ์ให้สูงขึ้นอีกด้วย
• แบบเด็กหลอดแก้ว (IVF: In Vitro Fertilization)
เป็นวิธีการรักษาที่เป็นมาตรฐานหลักของเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ในปัจจุบัน หลักการของ IVF คือการทำให้เกิดการปฏิสนธินอกร่างกาย โดยมีการเตรียมอสุจิและไข่ในห้องปฏิบัติการที่สะอาดปลอดเชื้อ แล้วทำการผสมกันใน “หลอดทดลอง” เพื่อให้ตัวอสุจิว่ายเข้าปฎิสนธิเองตามธรรมชาติกับไข่ และเมื่อได้ตัวอ่อนที่เหมาะสมจึงนำไปวางไว้ในโพรงมดลูกเพื่อรอให้มีการฝังตัว เกิดเป็นการตั้งครรภ์ต่อไป
• แบบอิ๊กซี่ (ICSI: Intra Cytoplasmic Sperm Injection)
เป็นอีกวิธีการรักษาที่เป็นมาตรฐานหลักของเทคโนโลยีช่วยการเจริญพันธุ์ นอกเหนือจากแบบ IVF หลักการของ ICSI คล้ายกันกับ IVF คือเป็นการทำให้เกิดการปฏิสนธินอกร่างกายเช่นเดียวกัน โดยมีการเตรียมอสุจิและไข่ในห้องปฏิบัติการที่สะอาดปลอดเชื้อ แล้วทำการผสมกันใน “หลอดทดลอง” ให้ได้ตัวอ่อนที่เหมาะสม จากนั้นจึงนำไปวางไว้ในโพรงมดลูกเพื่อรอให้มีการฝังตัวและเกิดเป็นการตั้งครรภ์ต่อไป เพียงแต่มีส่วนที่แตกต่างกันเฉพาะตรงวิธีการปฏิสนธิเท่านั้น กล่าวคือ แบบ ICSI เป็นวิธีการช่วยการปฎิสนธิ โดยอาศัยเข็มแก้วขนาดเล็กมากๆมาดูดตัวอสุจิ แล้วฉีดเข้าไปในเนื้อไข่โดยตรง แทนที่จะปล่อยให้ตัวอสุจิว่ายเข้าไปผสมกับไข่เองตามธรรมชาติ
